top of page
Δημήτριος Χρ. Ηλιόπουλος MD PhD ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
Διευθυντής Μονάδας Χειρ. Παθήσεων της Αορτής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Καρδιοχειρουργικό Ιατρείο Υγεία
Μονάδα Χειρουργικών Παθήσεων της Αορτής
Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ Λ. Κηφισίας & Ερυθρού Σταυρού 4 Μαρούσι
Τηλ.: 2106867689 - 2106867690
Διαχωρισμός της Αορτής
Μία επείγουσα ιατρική κατάσταση.
Η αορτή αποτελεί τη μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρώπινου σώματος και τροφοδοτεί με οξυγονωμένο αίμα όλο τον οργανισμό.
Η αορτή ξεκινάει από την καρδιά, συνεχίζει μέσα από τον θώρακα, την κοιλιά και καταλήγει σε δύο μικρότερες αρτηρίες τις λαγόνιες.
Οι πιο συχνές παθήσεις της αορτής είναι το ανεύρυσμα, η αποφρακτική νόσος και ο διαχωρισμός.
Ο διαχωρισμός της αορτής είναι η πάθηση στην οποία κάποιο σημείο του εσωτερικού τοιχώματος της αορτής σκίζεται, με αποτέλεσμα το αίμα να εισέρχεται εντός των εσωτερικών στρωμάτων διαχωρίζοντας τα στα δύο.
Καθώς το αίμα εισχωρεί με πίεση ανάμεσα στα στρώματα, ο διαχωρισμός της αρτηρίας εξαπλώνεται δημιουργώντας ανεύρυσμα, μείωση ή αποκοπή της ροής του αίματος προς τα όργανα και κίνδυνο ρήξης του διαχωρισμού με θανατηφόρο κατάληξη.
Η κατηγοριοποίηση του αορτικού διαχωρισμού εξαρτάται ανάλογα:
-
α) με την ανατομική θέση που λαμβάνει ο διαχωρισμός στον αορτικό σωλήνα
-
β) με την έκτασή του
-
γ) από τον χρόνο της έναρξης του (Ο διαχωρισμός χαρακτηρίζεται ως οξύς, αν έχει συμβεί εντός δύο εβδομάδων και χρόνιος αφού παρέλθει το χρονικό αυτό διάστημα. Ο υποξύς διαχωρισμός έχει διάρκεια από 2 έως 6 εβδομάδες.)
Το 65% των περιπτώσεων του αορτικού διαχωρισμού ξεκινούν από την ανιούσα αορτή αμέσως μετά την αορτική βαλβίδα και τα στεφανιαία στόμια, το 10% εντοπίζεται στο αορτικό τόξο, το 20% στο άνω τμήμα της θωρακικής αορτής και το 5% στην θωρακοκοιλιακή αορτή.
Στην Ιατρική βιβλιογραφία υπάρχουν 2 ταξινομήσεις για τον αορτικό διαχωρισμό.
Η ταξινόμηση - σταδιοποίηση κατά DeBakey και η ταξινόμηση - σταδιοποίηση κατά Stanford.
Α .Σταδιοποίηση κατά DeBakey.
-
Τύπος Ι: Ο διαχωρισμός περιλαμβάνει την ανιούσα αορτή και επεκτείνεται στο αορτικό τόξο και συνήθως στην κατιούσα αορτή.
-
Τύπος ΙΙ: Ο διαχωρισμός περιορίζεται μόνο στην ανιούσα αορτή.
-
Τύπος ΙΙΙΑ: Ο διαχωρισμός εκτείνεται μόνο στην κατιούσα θωρακική αορτή μέχρι το διάφραγμα.
-
Τύπος ΙΙΙΒ: Ο διαχωρισμός εκτείνεται κάτω από το διάφραγμα στην κοιλιακή αορτή.
Β. Σταδιοποίηση κατά Stanford.
-
Τύπος Α: Κάθε διαχωρισμός που περιλαμβάνει την ανιούσα αορτή, (αντιστοιχεί στους τύπους Ι και ΙΙ κατά DeBakey).
-
Τύπος Β: Κάθε διαχωρισμός που δεν περιλαμβάνει την ανιούσα αορτή, (αντιστοιχεί στον τύπο ΙΙΙ κατά DeBakey).
Ο αορτικός διαχωρισμός είναι μία σοβαρή πάθηση με πολύ κακή πρόγνωση.
Από τον χρόνο έναρξης του οξέος αορτικού διαχωρισμού, μόλις το 40% των ασθενών επιβιώνει τις πρώτες 24 ώρες και το 25% την πρώτη εβδομάδα.
Σύμφωνα με τις κλινικές μελέτες ο επιπολασμός του οξέος αορτικού διαχωρισμού κυμαίνεται ετησίως στα 2-3 περιστατικά ανά 100.000 άτομα, με μέση ηλικία τα 63 έτη και το ανδρικό φύλλο να υπερτερεί με 65% έναντι του γυναικείου με 35%.
Προδιαθεσικοί παράγοντες.
Οι κυριότερες αιτίες που προκαλούν τον διαχωρισμό της αορτής είναι η υπέρταση και η εκφύλιση του μέσου χιτώνα του τοιχώματος της αορτής από κάποιο νόσημα.
Ειδικότερα το 75% των ασθενών που παρουσιάζουν διαχωρισμό πάσχει από υπέρταση.
Η υπέρταση προκαλεί μία συνεχή μηχανική επιβάρυνση του αορτικού τοιχώματος με συνέπεια να ευνοείται η ρήξη του.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν ή σχετίζονται με την δημιουργία του αορτικού διαχωρισμού είναι:
-
Οι κληρονομικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Marfan, το σύνδρομο EDS και η κληρονομική ανευρυσματική διάταση της θωρακικής αορτής.
-
Η αθηροσκλήρωση.
-
Η αύξηση της ηλικίας.
-
Οι τραυματισμοί.
-
Οι λοιμώξεις όπως: η τριτογενής σύφιλη, το μυκωτικό ανεύρυσμα, ο HIV, οι αρτηριίτιδες, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Behcet, η οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση.
-
Η εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα το τελευταίο τρίμηνο της κύησης.
-
Το κάπνισμα.
-
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
-
Η νεφρική ανεπάρκεια.
-
Ο ερυθηματώδης λύκος.
Καρδιοχειρουργικό
Περιστατικό Αντιμετώπισης Διαχωρισμού της Αορτής
Συμπτώματα.
Το βασικό σύμπτωμα του διαχωρισμού της αορτής είναι συνήθως ο ξαφνικός δυνατός πόνος στο θώρακα και στην πλάτη που μπορεί να επεκτείνεται προς την κάτω γνάθο, τον τράχηλο, τα χέρια, τη μέση και την κοιλιά.
Ο πόνος είναι οξύς και σταθερός και δύναται να μεταναστεύει στο σώμα, ανάλογα με την εντόπιση της βλάβης.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που ο πόνος έχει στηθαγχική συμπτωματολογία.
Διάγνωση.
Τις περισσότερος φορές ο αορτικός διαχωρισμός είναι επείγον χειρουργικό περιστατικό, γι΄αυτό το λόγο η διάγνωση αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα στην αντιμετώπιση του.
Ο έμπειρος καρδιοχειρουργός θα θέσει υποψήφιο κάθε ασθενή με προκάρδιο πόνο και φυσιολογικό καρδιογράφημα.
Διαγνωστική μέθοδο εκλογής για την διερεύνηση της ανιούσας και κατιούσας θωρακικής αορτής αποτελεί το διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα, ενώ το κλασικό υπερηχοκαρδιογράφημα μπορεί να δείξει το διαχωρισμό στην ανιούσα αορτή.
Υψηλής ευαισθησίας μέθοδοι για τον καθορισμό της θέσης της ρήξης του έσω αορτικού χιτώνα καθώς και για την έκταση του διαχωρισμού, αποτελούν η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία και η αορτογραφία .
Αντιμετώπιση.
Η άμεση προτεραιότητα του καρδιοχειρουργού προς τον ασθενή με διαχωρισμό της αορτής είναι να του χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή για την αποτροπή της επέκτασης του διαχωρισμού, την ύφεση του πόνου και την πρόληψη της ρήξης της αορτής.
Ανάλογα με τη διάγνωση για την έκταση και τις επιπλοκές του διαχωρισμού, ο καρδιοχειρουργός υποβάλλει τον ασθενή σε άμεση χειρουργική ή φαρμακευτική θεραπεία.
-
Σε οξύ διαχωρισμό τύπου Α κατά Stanford ή Ι, ΙΙ κατά DeBakey, ενεργείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
-
Σε οξύ διαχωρισμό τύπου Β κατά Stanford ή ΙΙΙ κατά DeBakey, χωρίς επιπλοκές, η αντιμετώπιση είναι αρχικά συντηρητική και επικεντρώνεται στον έλεγχο της αρτηριακής πιέσεως και του πόνου.
-
Επί εμμονής του πόνου, ύπαρξης ρήξης, επέκτασης του διαχωρισμού, μη ελεγχόμενης υπέρτασης, ισχαιμίας των άκρων ή οργάνων, τότε συνίσταται η άμεση χειρουργική παρέμβαση.
Τονίζουμε ιδιαίτερα ότι ο ασθενής, που έχει λάβει με επιτυχία, χειρουργική ή και φαρμακευτική θεραπεία για διαχωρισμό, δεν θα πρέπει να εφησυχάζεται και να είναι αμελής ως προς το πρόβλημά του.
Θα πρέπει να επισκέπτεται τακτικά τον ιατρό του για τους προγραμματισμένους ελέγχους.
Επίσης να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ιατρού του, να λαμβάνει την αγωγή του και να διάγει τον ενδεδειγμένο τρόπο ζωής για την πάθηση του.
bottom of page